عکسبرداری نجومی

هرگز‎ ‎پس از تاریک شدن هوا، دوربین عکاسی را کنار نگذارید‎! ‎دنیا منتظر تصویرهای زیبای شماست‎. ‎
دوربین‌های ما‎ ‎در طول روز، زمانی‌که نور خورشید به اندازه کافی‎ ‎اشیاء پیرامون ما را روشن می‌کند، کارآئی بیشتری‎ ‎دارند. به‌طور معمول در هنگام عکسبرداری در طول شب،‎ ‎نور فلاش یا نورها و چراغ‌های خیابانی را ضمیمه کار‎ ‎می‌کنیم تا سوژه مورد نظر به ‌حد کافی روشن شود. آیا‎ ‎تاکنون به آسمان تاریک بالای سرتان فکر کرده‌اید؟‎ ‎به‌نظر سوژه‌های جالبی برای عکسبرداری در شب دارد‎… ‎اما هدف در اینجا چیز دیگری است. در هنگام عکسبرداری‎ ‎از آسمان تاریک شب، تنها دنیای ناشناخته پیش روی شما‎ ‎قرار نمی‌گیرد، بلکه فرصت عکسبرداری از جهان هستی را‎ ‎هم خواهید داشت‎. ‎

به رویه عکسبرداری از هر آنچه‎ ‎که روی زمین نیست و در فضا قرار دارد، عکسبرداری‎ ‎نجومی می‌گویند. برخی با شنیدن نام عکسبرداری نجومی‏‎ ‎به یاد عکس‌های گرفته شده از تلسکوپ فضائی هابل‎ ‎می‌افتند، اما اشتباه نکنید. شما برای عکسبرداری‎ ‎نجومی به میلیاردها دلار پول یا شاتل فضائی نیاز‎ ‎ندارید. در این مقاله سعی می‌کنیم عکسبرداری نجومی‎ ‎با همان امکانات و تجهیزات متداول در عرصه عکاسی را‏‎ ‎بیاموزیم‎. ‎

نخستین نکته‌ای که در عکسبرداری نجومی‎ ‎نباید فراموش کنید این است که زمین هر روز یک ‌بار‎ ‎حول محور خود می‌چرخد. به ‌طور حتم چنین واقعیتی را‎ ‎می‌دانستید، اما دلیل مطرح شدن چنین  نکته‌ای در‎ ‎عکسبرداری نجومی این است که به خاطر بسپارید از‎ ‎سوژه‌های ثابت و ساکن عکس نمی‌گیرید. ماه و سیارات‎ ‎دیگر هم حرکت خاص خود را دارند که باعث پیچیده شدن‎ ‎این مسئله می‌شود. از آنجا که نور سوژه‌های موردنظر‎ ‎عکسبرداری نجومی کم ‌تر از نور سوژه‌هائی است که زیر‎ ‎نور خورشید قرار می‌گیرند، باید از مدت زمان نمایش‎ ‎بیشتری استفاده کنیم تا نور کافی برای عکسبرداری‎ ‎داشته باشیم. حرکت دائمی آنها را هرگز فراموش نکنید‎. ‎‏ تنها دو راه حل برای چنین حرکت پایداری وجود دارد یا‎ ‎آن را انکار کنید یا به جبران آن بپردازید‎. ‎

‎▪ ‎عکسبرداری نجومی در موقعیتی ثابت‎ ‎

اجازه دهید‎ ‎ببینیم پس از انکار حرکت زمین چه باید کرد. در‎ ‎این‌گونه عکسبرداری تنها به یک دوربین با توانائی‎ ‎نمایش طولانی‌مدت نیاز دارید‎ ”B“ ‎‏( یا تنظیمات‏‎ Bulb‎،‎ ‎یا تنظیمات نمایشی از سی‌ثانیه تا چند ساعت) که‎ ‎تصویرهای ”ستاره‌های دنباله‌دار“ از آن جمله‌اند‎. ‎

زمین با ۲/۱ درجه در دقیقه حول محور خود‎ ‎می‌چرخد، بنابراین ستارگان هم با همان درجه بالای سر‎ ‎ما تغییر مکان می‌دهند. اگر دوربین را روی‎ ‎سه‌پایه‌ای ثابت تنظیم کنیم، شاتر را باز کنیم و به‎ ‎زمین اجازه چرخیدن بدهیم، تصویری به‌دست می‌آید که‎ ‎ستارگان را به شکل نوارها یا دنباله‌های در حال حرکت‎ ‎در آسمان  نشان می‌دهد. با کمی دقت متوجه خواهید شد‎ ‎که در مرکز تصویر تقریباً هیچ دنباله‌ای از ستاره‌ها‎ ‎دیده نمی‌شود، اما با فاصله گرفتن از مرکز تصویر‎ ‎متوجه حضور دنباله ستاره‌ها خواهید شد. دلیل این‎ ‎مطلب نیز بسیار ساده است: دوربین درست در مرکز محور‎ ‎چرخشی زمین: ستاره قطبی یا ستاره شمالی، تنظیم شده‏‎ ‎است. از آنجائی‌که این بخش، مرکز چرخشی زمین است،‎ ‎شاهد کمترین حرکت ظاهری در کنار این محور خواهید‎ ‎بود. هر چه از این قسمت فاصله بگیرید، ستاره‌ها‎ ‎بیشتر در یک خط قرار می‌گیرند تا در نهایت به ”خط‎ ‎استوا“ (در آسمان در زاویه نود درجه از ستاره شمالی‎ ‎قرار دارد)، جائی‌که دنباله‌ها طولانی‌تر و صاف‌تر‎ ‎نشان داده می‌شوند، می‌رسند‎. ‎

‎ ● ‎چگونه از‎ ‎دنباله‎ ‎ستاره‌ها تصویربرداری کنیم؟‎ ‎

‎▪ ‎از یک سه‌پایه‎ ‎محکم بهره بگیرید. آن را در جایی  محکم کنید و به یاد‎ ‎داشته باشید که هر حرکت سه‌پایه به ”مواج شدن‎“ ‎دنباله ستاره‌ها منجر می‌شود‎. ‎

‎▪ ‎برای کسب نتایج‎ ‎بهتر از لنزی که زاویه واید مناسب دارد، استفاده‎ ‎کنید. برای شروع لنز ۳۵ میلی‌متری معادل فاصله‎ ‎کانونی ۵۰ـ۲۰ میلی‌متری کفایت می‌کند‎. ‎

‎▪ ‎فیلمی‎ ‎با سرعت متوسط یا ایزوی دوربین دیجیتالی بین چهارصد‎ ‎تا هشتصد را انتخاب کنید. با این‌که چنین فیلمی‎ ‎می‌تواند حتی از ستاره‌های خیلی تاریک هم عکس‎ ‎بگیرید، اما نباید اغتشاش تصویر یا رگه‌‌هایش زیاد‎ ‎باشد‎. ‎

‎▪ ‎اندازه دیافراگم مدیومی را ازf/5.6 ‎‏ تا‎ f/11 ‎تنظیم کنید. تنظیمات گوناگون دهانه هیچ تغییری‎ ‎در مقدار روشنائی ستاره‌ها ایجاد نخواهد کرد، اما‏‎ ‎دهانه‌های کوچک‌تر مقدار روشنائی و درخشش آسمان را‎ ‎از روشنائی شهرها یا هر منبع نوری دیگری کم می‌کند‎. ‎

‎▪ ‎تا حد ممکن در نقطه‌ای تاریک و دور از چراغ‌ها‎ ‎و روشنائی‌های درون شهر مستقر شوید. سوژه‌ای جذاب را‎ ‎برای پیش‌زمینه انتخاب کنید (مثل درخت‌هائی که در‎ ‎بخش بالا می‌بینید) تا هم تصویر زیباتر شود و هم تا‎ ‎حدودی چرخش ظاهری آسمان در جهت خلاف زمین نشان داده‎ ‎شود‎. ‎

‎▪ ‎در دوربین از باتری‌های نو یا تازه شارژ‎ ‎شده، بهره بگیرید. باز نگه‌داشتن طولانی‌مدت شاتر،‎ ‎عمر باتری‌ها را به سرعت به پایان می‌رساند! اگر‎ ‎دوربین‌تان آداپتور جریان مستقیم است، می‌توانید از‎ ‎منبع الکتریکی ماشین استفاده کنید‎. ‎

‎▪ ‎از کابل یا‎ ‎کنترل از راه دور کمک بگیرید. فوکوس دستی را تنظیم‎ ‎کنید، فوکوس را در بیکران و شاتر دوربین را باز کنید‎ ‎و تا زمانی‌که می‌توانید آن را باز نگه‌دارید‎. ‎نمایش‌های طولانی‌تر به‌معنای دنباله طولانی‌تری از‎ ‎ستاره است که نور بیشتری از آسمان را هم در بر‎ ‎می‌گیرد‎. ‎

تصویر دنباله ستاره‌ها تماشائی‌اند،‎ ‎اما با توجه به حرکت ستاره‌ها، شاید کمی مجازی و‎ ‎آبستره به‌نظر بیایند. اما اگر بخواهید تصویرهای‎ ‎دریافتی شما به‌طور کامل همان شکلی باشند که‏‎ ‎ستاره‌ها را می‌بینید، چطور؟‎ ‎

همان‌گونه که گفته‎ ‎شد، ستاره‌ها تقریباً با زاویه ۱/۲ درجه در دقیقه در‎ ‎آسمان حرکت می‌کنند. اگر از لنزی که زاویه واید دارد‎ ‎کمک بگیرید، می‌توانید برای مدت کوتاهی پیش از آنکه‎ ‎حرکت در تصویر قابل رؤیت شود، شاتر را باز‎ ‎نگه‌دارید. ستاره‌ها هم‌چنان حالت دنباله‌دار بودن‎ ‎را در تصویر به نمایش می‌گذارند، اما آنقدر کوچک‎ ‎هستند که نمی‌توان آنها را از نقاط کوچک واحد دیگر‎ ‎تشخیص داد. در تصویر بالا، از لنز چهارده میلی‌متری‎ ‎استفاده کرده (زمینه دید ۱۰۴ درجه افقی و ۸۱ درجه‎ ‎عمودی) و برای سی‌ثانیه نمایش داده شده است. در آن‏‎ ‎زمان، ستاره‌ها کم‌تر از ۱/۴ درجه حرکت کرده و زمینه‎ ‎دیدی کم‌تر از یک‌هزار و چهار صدم افقی داشتند. در‎ ‎تصویری که اندازه‌های کاملی دارد نیز متوجه‎ ‎دنباله‌های کوچک، اما واضحی خواهد شد. این نوع‎ ‎تصویر، آسمان را همان‌گونه که با چشم می‌بینید، نشان‎ ‎می‌دهد. تنها ستاره‌های روشن‌تر واضح‌تر دیده‎ ‎می‌شوند. اما همان‌گونه که در تصویر مشهود است،‎ ‎می‌توانید صورت فلکی جبار، ستاره  خوشه پروین و‎ ‎صورت‌های فلکی دیگر را ببینید‎. ‎

شگردهائی برای‎ ‎عکسبرداری از ستاره‌ها در مکانی ثابت و بدون دنباله‎ ‎از یک لنز با زاویه واید بهره بگیرید. هر چه لنز شما‎ ‎وایدتر باشد، بهتر است. در فاصله کنونی ۲۸ میلی‌متر‎ ‎می‌توانید نمایشی به مدت بیست ثانیه را بدون‎ ‎دنباله‌ای خاص داشته باشید. در پنجاه میلی‌متر، تنها‎ ‎به مدت ده ثانیه نمایش خواهید داشت که برای ضبط و‎ ‎دریافت تصویر روشن‌ترین ستاره کافی است. در چهارده‎ ‎میلی‌متر، می‌توانید به مدت سی تا چهل‌ثانیه عکاسی‎ ‎کنید. در این حالت می‌توان ستاره‌های کم‌نورتر، اما‎ ‎باشکوه‌تر را هم ضبط کرد‎. ‎
‎▪ ‎در کنار تصویرهای که‎ ‎دنباله ستاره‌ها را به تصویر می‌کشند، به فکر‎ ‎سوژه‌ای برای پیش‌زمینه هم باشید! تصویری که در بالا‎ ‎می‌بینید، در شب و هنگامی که ماه تقریباً کامل بود و‎ ‎از مشرق طلوع می‌کرد، گرفته شده است. در این عکس‎ ‎دوربین در سمت مغرب، جائی‌که دورترین فاصله را از‎ ‎ماه داشت، نصب شده بود. ماه همه پیش‌زمینه را بدون‎ ‎آنکه روی آسمان تأثیر بگذارد، روشن کرده بود‎. ‎

‎▪ ‎از همین قانون برای عکاسی از دنباله ستاره‌ها، با‎ ‎کمک یک سه‌پایه محکم، ایزوی چهارصد تا هشتصد وf/5.6‎‏  تا  ‏‎ f/8‎استفاده شد‎. ‎

‎● ‎حرکت برای برقراری تطابق‎ ‎با آسمان‎ ‎

تا بدین لحظه از همان امکانات و‎ ‎توانمندی‌های خود در کنار سه‌پایه‌های ثابت بهره‎ ‎بردیم و در حالی‌که دوربین ثابت و آسمان در حال گردش‎ ‎بود عکس گرفتیم. عکسبرداری به این روش با‎ ‎محدودیت‌های خاص خود همراه است. زیباترین و‎ ‎جذاب‌ترین سوژه‌های آسمانی، تاریک و تیره هستند‎. ‎بدین‌ترتیب برای عکسبرداری از آنها به زمان نمایش‎ ‎بیشتری نیاز خواهیم داشت، البته زمان نمایش بیشتر‎ ‎به‌معنای ظهور دنباله ستاره‌ها در تصویرها نیز هست‎. ‎

اگر دوربین را روی چیزی نصب کنیم که بتواند چرخش‎ ‎زمین را جبران کند، می‌توانیم زمان نمایش بیشتری را‎ ‎بدون ایجاد دنباله ستاره‌ها داشته باشیم. اگر‎ ‎تجهیزاتی داشتیم که تنها حول یک محور می‌چرخید (درست‏‎ ‎مانند زمین)، با هماهنگ‌کردن محور چرخشی دستگاه و‎ ‎محور چرخشی زمین و سپس چرخش در خلاف جهت و هم سرعت‎ ‎با سرعت زمین (تقریباً ۲/۱ درجه در دقیقه) در‎ ‎صورتی‌که دوربین در همان نقطه نسبت به آسمن و محور‎ ‎چرخشی زمین ثابت نگه‌داشته شده باشد، می‌توانیم‎ ‎تصویرهای بدون دنباله‌ای را از ستارگان بگیریم‎. ‎

البته شاید چنین کاری کمی پیچیده به‌نظر بیاید‎. ‎چگونه چنین دستگاهی بسازیم؟ جالب است که بدانید ساخت‎ ‎چنین دستگاهی خیلی بسیار است، تنها به چند تخته، یک‎ ‎چرخاندن لولا و چند پیچ نیاز دارید‎. ‎
این دستگاه‎ ‎که آن را ”حامل“ می‌نامیم در واقع دو قطعه چوب است‎ ‎که دو طرف یک لولا نصب می‌شود. در انتهای تخته‌ها و‎ ‎درست در نقطه مقابل لولا، پیچ را درون شیار مهره‌ها‎ ‎به تخته پائینی بگذارید تا پس از چرخاندن آن تخته‎ ‎بالائی را فشار دهد. با بهره‌گیری از یک فرمول ساده،‎ ‎می‌توانید تعداد چرخش‌ها را در دقیقه حساب کنید تا‎ ‎در نهایت تطابق با سرعت چرخش زمین ایجاد شود. لولا‎ ‎را در یک خط (محور چرخش ”حامل“ ) با ستاره شمالی محور چرخش زمین  بگذارید. بدین ترتیب می‌توانید‎ ‎فاصله زمان‌های بیشتری را برای درگیری با چگونگی‎ ‎حرکت ستاره‌ها به خرج دهید. با نصب ”حامل“ می‌توانید‎ ‎از فاصله‌های کانونی بزرگ‌تر (تا حدود ۱۳۵ میلی‌متر)‏‎ ‎و زمان‌های نمایشی تا پانزده دقیقه، بدون ایجاد‎ ‎دنباله‌ای از ستاره‌ها بهره‌مند شوید. همه این‎ ‎امکانات و تجهیزات با صرفه هزینه‌ای بسیار جزئی‎ ‎فراهم می‌شوند‎. ‎

طراحی‌های گوناگونی از ”حامل“ در‎ ‎بازار عرضه می‌شود و از نمونه ساده و ارزان گرفته تا‎ ‎نسخه دولوکس با امکان بهره‌گیری از موتورهای‎ ‎باتری‌دار (برای اینکه با دستی چرخاندن دستگاه احساس‎ ‎خستگی نکنید). مرحله بعدی نصب ”تراکینگ“ از یک‎ ”‎حامل‎“‎، ‏German Equatorial Mount ‎است. یک‎ GEM ‎در ساده‌ترین حالت ممکن، کلاهک سه‌پایه را تشکیل می‌دهد‎ ‎و دارای دو محور است که هر یک در زاویه نود درجه از‎ ‎یکدیگر می‌چرخند. زمانی‌که این دستگاه بر محور اصلی‎ ‎هم‌ردیف قطب آسمانی زمین قرار گیرد، می‌تواند چرخش‎ ‎زمین را خنثی کند. محور چرخشی دیگر نیز این امکان را‎ ‎فراهم می‌آورد تا دوربین تلسکوپ را در هر مکانی نسبت‎ ‎به آسمان نصب کنید، در حالی‌که هنوز محور چرخش اول‎ ‎هم‌ردیف با زمین قرار گرفته است. اندازه، کیفیت و‎ ‎حتی بهای آنها با یکدیگر فرق دارند. یک نصب با‎ ‎کیفیت، با موتور خوب که از دوربین و لنزهای کوچک‎ ‎پشتیبانی کند، تقریباً دویست هزار تومان قیمت دارد،‎ ‎در حالی‌که نصب باکیفیت‌تر که از لنزهای بزرگ‌تر و‎ ‎حتی تلسکوپ‌ها هم پشتیبانی کند بین یک تا ده‌میلیون‎ ‎تومان هزینه‌بردار است‎. ‎

با کمک این ابزار‎ ‎می‌توانید از فواصل کانونی بزرگ‌تر برای بزرگ‌نمائی‎ ‎کهکشان‌ها، خوشه‌ها و دسته‌های ستارگان و هم‌چنین‎ ‎توده‌های بزرگ گاز بین فاصله‌های ستارگان راه شیری‎ ‎کمک بگیرید. تصویری که در سمت چپ می‌بینید، دو‎ ‎تلسکوپ نصب شده در گستره متوسط (هم از لحاظ قیمت و‎ ‎هم از لحاظ توانمندی)‏‎ GEM ‎‏ با دوربینی که در ۵۴۰‏‎ ‎میلی‌متری تلسکوپ‎ FL ‎نصب شده است را نشان می‌دهد‎. ‎چرا دو تلسکوپ؟ از آنکه از فاصله‌های کانونی بزرگ‌تر‏‎ ‎از ۲۵۰ میلی‌متر استفاده می‌کنید، باید در حد توان‎ ‎آسمان را با وضوح بیشتری تراک‌بندی کنید. حتی اگر‎ ‎تراکینگ به اندازه یک‌دهم درجه خطا داشته باشد، با‎ ‎ایجاد رگه‌های دراز و کشیده و نقاط پررنگ نور، همه‎ ‎تصویر خراب می‌شود. از آنجائی‌که تقریباً در کنار‏‎ ‎همهٔ‎ GEM‎های گران‌قیمت، دنده‌های مکانیکی هم ارائه‎ ‎می‌شود، کار ناقص ماشین‌ها در نهایت دنده‌ها را از‎ ‎حالت مناسب و منظم درآورده و تراکینگ را خراب‎ ‎می‌کند. برای این‌که تصویر خوبی داشته باشید، باید‎ ‎تراکینگ‌های خراب را ترمیم کنید. به این بخش از کار‎ ”‎هدایت“ می‌گویند. ”هدایت“ یک نمایش مستلزم‎ ‎نگاه‌کردن از درون لنزی به‌غیر از تلسکوپ یا لنزی که‎ ‎عکس را با آن گرفته‌ایم است. از عدسی تلسکوپ به‎ ‎همراه‎ Crosshairs ‎که در درونش جاسازی شده است،‎ ‎استفاده می‌کنیم… پس از قراردادن درست در‎ Crosshair ‎و شروع نمایش، به کمک میدان هدایتی به آن‎ ‎نگاه می‌کنیم. پس از آنکه خطاهای مکانیکی ستاره را‎ ‎از مرکز‎ Crosshair ‎بیرون کشیدیم، کنترل‌های درایو‎ ‎نصب می‌توانند آن را دوباره به مرکز مرده تصویر‎ ‎برگردانند. در طول دوران نمایش با نگه‌داشتن ستاره‎ ‎راهنما روی‎ Crosshair‎، خطاهای تراکینگ به کمترین‎ ‎مقدار خود می‌رسد. همچنین نمایش‌های طولانی‌مدت (تا‎ ‎چند ساعت) هم واضح‌تر و دقیق‌تر می‌شوند. این بخش از‎ ‎کار کمی خسته‌کننده و ملال‌آور است.، زیرا باید چشم‎ ‎خود را به میدان هدایتی بچسبانید تا شاهد نمایش کامل‎ ‎باشید. تنها کمی تأخیر در بخش تصحیح، تصویر شما را‎ ‎خراب می‌کند‎. ‎

پاسخ فن‌آوری به هدایت دستی چیز‎ ‎دیگری است، دوربین راهنمای سی‌سی‌دی. دوربین‌های‎ ‎راهنمای تبلیغاتی بسیاری در بازار موجودند، اما حتی‎ ‎دوربین‌های دیجیتالی ارزان‌قیمت وب هم می‌توانند نقش‎ ‎دوربین راهنما را ایفا کنند‎. ‎

دوربین را به‎ ‎کامپیوتر وصل کنید تا نمایش اولیه را گرفته و مکان‎ ‎پیکسل ستاره راهنما (که خودتان انتخاب کرده‌اید‎) ‎مشخص شود. پس از این مرحله، شاتر روی دوربین‎ ‎تصویرساز باز شده و بخش هدایتی کار خود را از‎ ‎کامپیوتر شروع می‌کند. هر چند ثانیه یک‌بار، دوربین‎ ‎تصویر جدیدی گرفته و دوباره مکان پیکسل ستاره راهنما‎ ‎را مشخص می‌کند و اگر نسبت به مکان اصلی جابه‌جا شده‎ ‎باشد، کامپیوتر سیگنال‌هائی به بخش مرکزی ارسال‎ ‎می‌کند تا آن را به مکان اصلی خود برگرداند. این‌کار‎ ‎درست به‌همان شیوه دستی شما انجام می‌شود. کار با‎ ”‎هدایت خودکار“ راحت‌تر و ساده‌تر از هدایت دستی‎ ‎است، بدین ترتیب دیگر نیازی نیست که عکاسی ساعت‌های‎ ‎طولانی پشت میدان هدایتی بنشیند‎. ‎

با نصب یک‎ GEM ‎با کیفیت، حتی فاصله‌های کانونی کوچک هم می‌توانند کلوزآپی“ از اشیاء آسمانی را ارائه کنند. تصویری که‎ ‎در اینجا می‌بینید، با یک تلسکوپ ۵۴۰ میلی‌متری از‎ Andromeda Galaxy ‎گرفته شده است. در حالی‌که‎  Andromeda ‎‏ معروف به ‏M31 ‎‏ یکی از روشن‌ترین‎ ‎کهکشان‌هائی است که از زمین دیده می‌شود و با وجود‎ ‎استانداردهای عکاسی امروز باز هم تیره و تاریک دیده‎ ‎می‌شود. برای ساخت چنین تصویری به دوازده ساعت زمان‎ ‎نمایش نیاز خواهید داشت! زمانی‌که کار با فاصله‌های‎ ‎کانونی بزرگ‌تر را شروع کنید، همه اشیاء آسمانی هدف‎ ‎شما خواهند بود، اما فاصله‌های کانونی بزرگ‌تر، در‎ ‎حالی‌که موجب بزرگ‌سازی اشیاء آسمانی کوچک می‌شوند،‎ ‎اشتباه‌های تراکینگ را هم افزایش داده و ساخت تصویر‎ ‎خوب و زیبا را دشوارتر و سخت‌تر از پیش می‌کنند‎. ‎نمایش‌های طولانی‌مدت (چند ساعته) آسمان با اشیاء‎ ‎کوچک و تاریک در فاصله‌های کانونی بزرگ به‎ ‎سرمایه‌گذاری بیشتر روی نصب‎ GEM ‎با کیفیت (که خیلی‎ ‎گران است!)، روش‌های تراکینگ پیشرفته و تجهیزات و‎ ‎تمرین بسیاری نیاز دارد. جزئیات این نوع کار، فراتر‎ ‎از حدود و اندازه این مقاله است. اگر کار را با‎ ‎دنباله‌ای از ستاره‌ها یا ساخت و نصب‎ Barn Door ‎شروع‎ ‎کنید، بدون سرمایه‌گذاری روی تجهیزات می‌توانید‎ ‎تصویرهای زیبائی از آسمان شب بگیرید، اما هوشیار‎ ‎باشید ـ عکسبرداری نجومی اعتیادآور است! زمانی‌که‎ ‎توانستید عکس‌های زیبائی از آسمان شب بگیرید، بدون‎ ‎شک به پیشرفت در مراحل بعدی فکر خواهید کرد که‎ ‎مستلزم صرف زمان و پول است‎. ‎

‎● ‎ماه
‎ ‎قرار دادن ماه در‎ ‎شات‌های‎ ‎منظره‌ای برای تأثیرگذاری هر چه بیشتر و مهیج نشان‎ ‎دادن عکس، از دیگر روش‌های‎ ‎عکسبرداری است. شما‎ ‎می‌توانید از فاصله‌های کوچک‌تر شات‌هائی که‎ ‎جزئیاتشان در فریم‌های کامل‎ ‎نشان داده می‌شود، کمک‎ ‎بگیرید. اما سعی کنید تا جائی‌که امکان دارد در‎ ‎کناره بزرگ‌تر و طولانی‌تر (صد‎ ‎میلی‌متر یا بالاتر‎( ‎تمرکز کنید. در غیر این‌صورت تصویر ماه بسیار کوچک‎ ‎دیده می‌شود. با کمی احتیاط از‎ ‎همان راهنمای نمایش‎ ”‎آفتابی ۶۱“ استفاده کنید: زمانی‌که ماه نزدیک خط‎ ‎افق می‌ایستد، لایه ضخیم جو که‎ ‎توسط آن به ماه نگاه‎ ‎می‌کنید، باعث تیره و تاریک شدن هر چه بیشتر تصویر‎ ‎می‌شود. شایان ذکر است که این‎ ‎مسئله گاهی باعث‎ ‎زیباتر و مهیج‌تر شدن تصویر می‌گردد. در حالی‌که به‎ ‎خط افق نزدیک می‌شوید، با دو‎ ‎درجه نمایش بیشتر نسبت‎ ‎به زمانی‌که در آسمان قرار گرفته کار را شروع کرده و‎ ‎اگر می‌توانید نمایش خود را‎ ‎کادربندی کنید. برای‎ ‎تصویر طلوع ماهی که در بالا می‌بینید، از سه درجه‎ )‎ایست) بیشتر از راهنمای ”آفتابی‎ ‎‏۱۶‏‎“ ‎استفاده شده‎ ‎است. درست در همان زمانی که خورشید در غرب غروب‎ ‎می‌کند، ماه کامل از شرق طلوع‎ ‎می‌کند. هلال ماه درست‎ ‎پیش از طلوع خورشید در شرق غروب می‌کند. شاید‎ ‎برقراری تعادل میان نمایش‌هائی‎ ‎با نور روز و هوای‎ ‎گرگ‌ومیش کمی دشوار به‌نظر بیاید، اما زمان طلوع و‎ ‎غروب خورشید بهترین زمان عکاسی‎ ‎است. تنها حواستان را‎ ‎جمع کنید تا زمان نمایش از حد موردنظر طولانی‌تر‎ ‎نشود، در این حالت چیزی به‌جزء‎ ‎یک حباب سفید بدون‎ ‎جزئیات نخواهید‎ ‎داشت‎.‎

در آسمان‎ ‎سیاه شب، هدفی زیبا وجود دارد که تا بدین لحظه در‎ ‎مورد آن صحبت نکرده‌ایم، در حالی‌که یکی از‏‎ ‎ساده‌ترین سوژه‌های موجود به حساب می‌آید. با وجود‎ ‎این‌که ماه در آسمان تقریباً هم سرعت ستارگان دیگر‎ ‎حرکت می‌کند، اما به نسبت خیلی روشن‌تر است، روشنائی‎ ‎به اندازه صحنه نور روز روی زمین. از آنجائی‌که این‎ ‎سوژه بسیار روشن است، به مدت زمان‌های طولانی نمایش‎ (‎درست به اندازه ستاره‌ها و کهکشان‌ها) نیازی ندارد‎. ‎بدین ترتیب ماه می‌تواند یکی از بهترین سوژه‌های‎ ‎عکسبرداری باشد. عکسبرداری از ماه به فاصله کانونی‎ ‎لنز به‌کار گرفته شده بستگی دارد. روی فیلم ۳۵‏‎ ‎میلی‌متری یا دوربین‌های دیجیتالی با فریم کامل،‎ ‎فاصله کانونی تقریبی دوهزار میلی‌متری برای پر کردن‎ ‎فریم با ماه مساعد است‎. DSLR‎های‎ APS-C ‎برای ارائه‎ ‎نتیجه‌ای مشابه به ۱۲۰۰ میلی‌متر نیاز دارند. البته‎ ‎عکاسی با فاصله‌های کانونی کوچک‌تر هم می‌تواند‎ ‎نتایج قابل قبولی ارائه کند، اما هر چه که به فریم‎ ‎کامل نزدیک‌تر باشید، نتایج بهتری به‌دست خواهید‎ ‎آورد‎ .‎

پیداکردن ارزش‌های نمایشی مناسب برای ماه‎ ‎کار چندان سختی نیست. کافی است براساس قانون (قاعده)‏‎ ”‎آفتابی ۱۶“ کار کنید. درf/16 ‎از سرعت شاتری‎ ‎بهره‌مند شوید که نسبت به فیلم یا ارزش ایزوی‎ ‎حس‌گرتان حالتی دو طرفه داشته باشد. در ایزوی دویست‎ ‎هم از یک دویستم ثانیه در‎ f/16 ‎سرعت شاتر را کم یا‎ ‎زیاد کنید. پس از بهره‌گیری از یک سه‌پایه محکم،‎ ‎تابع قفل آینه دوربین (اگر دارد) را به راه انداخته‎ ‎و از کابل یا کنترل از راه دور کمک بگیرید. فوکوس را‎ ‎روی بی‌کران انجام دهید. چه بهتر آنکه از حالت‌های‎ ‎نمایش خودکار دوربین استفاده نکنید؛ بیشتر فاصله‌های‎ ‎نمایش دوربین، محیط اطراف ماه را به‌طور کامل‎ ‎سیاه‌رنگ می‌کنند. زمان نمایش را هم افزایش دهید تا‎ ‎نمایش ماه دقیق‌تر و بهتر صورت گیرد‎. ‎
اگر هدف از‎ ‎عکسبرداری، ثبت تصویری است که در آن، ماه تمام فریم‎ ‎را پر کرده و همه جزئیاتش معلوم باشد، بهترین زمان،‎ ‎هنگامی است که ماه کامل نیست، چرا که خورشید روی‎ ‎تمام ماه نور می‌تاباند. کافی است با فلاش روشن‎ ‎دوربین کار کنید. نورپردازی مستقیم بسیار یکنواخت،‎ ‎خسته‌کننده و تقریباً صاف و هموار است و با این روش‎ ‎جزئیاتی که در بخش‌های سایه‌دار ماه واقع شده باشند،‎ ‎نمایان نخواهند شد. سعی کنید از ماه یک‌چهارم یا‎ ‎سه‌چهارم عکس بیندازید. در این مواقع، خورشید از‎ ‎کناره‌ها به آن می‌تابد، سطوح کم‌رنگ ماه را به‎ ‎تصویر کشیده و سایه‌های زیبائی ایجاد می‌کند. اگر‎ ‎ماه روی سطح افق قرار گرفته یا خیلی پائین است هم‎ ‎بهتر است عکس نگیرید‎. ‎

‎ ‎
برای این که در هنر عکسبرداری‎ ‎سوژه‌های شبانگاهی موفق باشید، باید آسمان تاریک شب‎ ‎را بشناسید. زمان و مکان طلوع و غروب خورشید و ماه،‎ ‎صورت‌های فلکی گوناگون و زمان حضور آنها در آسمان و‎ ‎اطلاعات این‌چنینی به شما کمک بسیاری‎ ‎می‌کنند . ‏
‏ ‏
‏ ‏نشریه تخصصی هنر و‎ ‎رایانه

---

منبع: http://www.iranipc.ir